Նոյեմբերի 23-ին մենք դասարանով գնացինք մատենադարան։ Այնտեղ մենք տեսանք Մշո ճառնտիրը։ Այն հայերեն ամենամեծ մագաղաթյա ձեռագիրն է։ Այն կշռում է մոտավորապես 32-28 կգ։ Մշո ճառնտիրը այլ կերպ անվանում են <<Տօնական>>։ Ձեռագիրն այժմ ունի 601 մագաղաթյա թերթ, յուրաքանչյուրը պատրաստված է ինչ որ կենդանու մշակված մաշկից։ Մշո ճառնտիրը բաժանված է 2 մասի։ Այն ստեղծվել է ՝1200-1203թ․թ․։ Մատենադարանում մենք տեսանք նաև Բժշկարան գիրքը։ Ձեռագիրը կազմված է 139 թերթից։ Կազմը՝ կաշվեպատ է։ Այն գրվել է 1567թ․-ին Աստվածատուր սարկավագ գրչի կողմից։ Մենք այնտեղ ծանոթացանք <<որդան կարմիր>> միջատի հետ։ Այն տարածված է Արարատյան դաշտում։ Նաև ծանոթացանք շատ-շատ այլ բույսերի հետ, որոնք առաջացնում են գույներ։ Մենք այնտեղ տեսանք Աստվածաշունչը։ Տեսան նաև սեպագիր արձանագրություններ։ Մենք նաև տեսանգ այնտեղ գիրք, որի կազմը պատրաստված է արծաթից։ Մատենադարանի ձախ կողմում կար վիշապաքար, որը ուղահայաց է։
Այսպիսով ավարտվեց մեր այցը մատենադարանում, ես շատ տպավորված եմ։
Daily Archives: 25 Նոյեմբերի, 2022
Ծովեր և օվկիանոսներ
Երկրագնդի հսկայական ջրային տարածքը բաժանվում է օվկիանոսների: Դրանք հինգն են Հնդկական, Հյուսիսային սառուցյալ, Հարավային, Խաղաղ օվկիանոս, Ատլանտյան Օվկիանոս, որոնք իրար միացած են նեղուցներով և միասին կազմում են Համաշխարհային օվկիանոսը: Ամենամեծն ու փոթորկոտը Խաղաղ օվկիանոսն է: Տարօրինակ է, բայց պորտուգալացի ծովագնաց Մագելանի շուրջերկրյա ճամփորդության ընթացքում այս օվկիանոսը զարմանալիորեն հանդարտ է եղել, և ճանապարհորդն այն Խաղաղ է անվանել:
Ծովերն օվկիանոսների առանձին մասերն են, որոնք մասամբ շրջապատված են ցամաքով: Միայն մեկ ծով կա, որ ափեր չունի: Դա Սարգասյան ծովն է՝ Ատլանտյան օվկիանոսում՜:
Օվկիանոսներում և ծովերում ցամաքի կտորներ կան, որոնք բոլոր կողմերից շրջապատված են ջրով: Դրանք կղզիներն են: Օվկիանոսներում կան նաև խոր անդունդներ:
Երկրագնդի ամենամեծ կղզին Գրենլանդիան է, որը թարգմանաբար նշանակում է «կանաչ երկիր»:
Գիտե՞ս, որ օվկիանոսի ամենախոր տեղը Մարիանյան իջվածքն է՝ Խաղաղ օվկիանոսում: Նրա խորությունն այնքան մեծ է (11 հազար մետր), որ եթե Ջոմոլունգմա լեռն ընկղմեինք մեջը, գագաթը շատ խոր ջրի տակ կմնար:
Օվկիանոսների աղի ջուրն անթիվ-անհամար կենդանիների ու բույսերի տունն է: Ամենահին ժամանակներից ծովերն ու օվկիանոսները սննդի կարևոր աղբյուր են եղել: Ծովի ջրից կերակրի աղ են ստանում: Օվկիանոսներից ու ծովերից գոլորշիացած ջուրը վերադառնում է անձրևների ու ձյան տեսքով:
Երկրագնդի գրեթե ողջ ցամաքն ուսումնասիրված է, բայց օվկիանոսի խորքերն ուսումնասիրելն ավելի դժվար է, քանի որ ջրի շերտի ծանրությունը թույլ չի տալիս, որ սուզորդները շատ խոր սուզվեն: Եթե 1 լ ծովի ջուր գոլորշիացնենք, ապա ամանի հատակին մոտ 35գ աղ կմնա: Աղը դժվարացնում է մարմինների սուզվելը: Հայտնի Մեռյալ ծովում ջուրն այնքան աղի է, որ մարդն առանց ջանք գործադրելու կարող է մնալ ջրի երեսին: