Ֆրանսիայում Ամանորի գիշերը Ֆրանսիայի հինգ աշխարհիկ ազգային տոներից մեկն է[1]։ Այն նշվում է դեկտեմբերի 31-ին (Սուրբ Սիլվեստրի օրը, ֆրանսիական Սեն Սիլվեստր) և հունվարի 1-ին (Fr. Jour de l’an, բառացիորեն «տարվա [առաջին] օր»)։ Հունվարի 1-ը ոչ աշխատանքային օր է[2]։ Ի տարբերություն Սուրբ Ծննդի, ֆրանսիացիները Նոր տարին ավելի հաճախ են նշում ընկերների, քան ընտանիքի հետ[3]։ Ամանորյա նվերները սովորաբար ներկայացնում են գումարներ, որոնք, մասնավորապես, սովորաբար տրվում են որպես պարգեւ որոշակի մասնագիտությունների ներկայացուցիչների։
Հունվարի 1-ը միշտ չէ, որ եղել է Ամանորի տոնակատարության օրը: 6-7-րդ դարերում ֆրանսիական գավառների մեծ մասում նոր տարին հաշվում էին մարտի 1-ից[4]։ Կառլոս Մեծի օրոք Սուրբ Ծնունդը համարվում էր նոր տարվա առաջին օրը, Կապետացիների օրոք՝ Զատիկը, թեև որոշ տեղերում Նոր տարին նշվում էր մարտի 25-ին՝ Ավետման օրը [4]։ Միայն 1564 թվականի օգոստոսի 9-ին Ֆրանսիայի թագավոր Կարլոս IX Ռուսիլոնի հրամանագիրը տարվա սկիզբը սահմանեց հունվարի 1-ին [5]։ Հստակ հայտնի չէ, թե ինչու է ընտրվել այս օրը, որը չի համապատասխանում որևէ կրոնական կամ աշխարհիկ տոնի։ Վարկած կա, որ ընտրության պատճառը հենց ամսաթվի բացարձակ «չեզոքությունն» էր, որը կարող էր համապատասխանել թե՛ կաթոլիկներին, թե՛ բողոքականներին և, ի լրումն, ևս մեկ անգամ հաստատել թագավորական, աշխարհիկ իշխանություն եկեղեցու տիրապետության և կրոնական պատերազմների դարաշրջանում։ [6]. Ավելի ուշ՝ 1582 թվականին, Գրիգորյան օրացույցը, որը ներմուծել է Գրիգոր պապը և կոչվել նրա անունով, վերջնականապես համախմբել է այս ավանդույթը։

Սեպտեմբեր

Հեղինյանց վանք

Ինչ գիտեք Հայաստանի մասին

Հայկական լեռնաշխար

Արա Գեղեցիկ և շամիրամ

Հայաստանը իմ աչքերով

Հոկտեմբեր

Կոմիտասի անունով վայրեր
Նախնադարյան մարդը հայկական լեռնաշխարում

Մեր հայրենիքի անցյալ ու ներկան տարի
Նոյեմբեր

Աշնանային արձակուրդ

Մոսրոպ Մաշտոց

որդան կարմիր

Մագաղաթ

Մատենադարան

Մեր այցը մատենադարան (2022)

Գրիգոր Լուսավորիչ և Մովսես Խորենացի

Դեկտեմբեր

Ինչպես են նշում Նոր տարին ուրիշ երկրներում

Առասպել ծիրանենու՝ հայկական տոնածառի մասին

1. Ձմեռ պապը իր պարկում եղած նվերների կեսի կեսը նվիրեց նախակրթարանի երեխաներին, իսկ մնացածը ՝ Արևմտյան դպրոցի  սովորողներին։ Քանի՞ նվեր ստացան արևմտյան դպրոցի  սովորողները, եթե նախակրթարանի երեխաները ստացել էին 30 նվեր։ 
   30×4=120
   120-30=90
2. Ամանորի համար մայրիկը գնել էր ընկույզ։ 500 գրամ աղցանի համար օգտագործելուց հետո և 1 կգ  սեղանին դնելուց հետո մնաց 200 գրամ ընկույզ։ Որքա՞ն ընկույզ էր գնել մայրիկը։ 
   500գ+200 գ+1կգ=1կգ 700 գ
3. Ձնեմարդը  Ձյունանուշիկին  հարցրեց,  թե Նոր տարում որ թվականը կսկսվի: Ձյունանուշն էլ  պատասխանեց, որ եթե   20 թվին աջից կցագրենք 2 թվանշանը, ստացված թիվը տասնապատկենք, որից հետո ավելացնենք 3, ապա կստանանք այդ թիվը: Օգնիր Ձնեմարդուն գտնել որոնելի  թիվը:
   202×10+3=2023
4. Ամանորին Սոնան որոշեց պատրաստել մրգային աղցան։ Մրգային աղցանի համար նա օգտագործեց խնձոր, դեղձ, բանան ու տանձ։ Խնձորը և բանանը միասին 1կգ300գ էր։ Դեղձը 150 գրամով ավել էր տանձից։ Հաշվիր, թե որքան միրգ օգտագործեց Սոնան՝ իմանալով, որ տանձը 500գ էր։
   500+150=650
   1300+500+650=2450
5. Երբ տատիկը որոշեց իր մոտ եղած 89 կոնֆետները հավասարաչափ բաժանել իր 7 թոռնիկներին, մի քանի կոնֆետ ավելացավ։ Քանի՞ կոնֆետ ստացան թոռնիկներից յուրաքանչյուրը, իսկ քանի՞ կոնֆետ մնաց տատիկին։
   89:7=12(5 մնացորդ)
6. Աննան  տոնածառի 7 խաղալիքի համար վճարեց 2800 դրամ։ Սոնան  այդ նույն խաղալիքից 9 հատ գնելու համար որքա՞ն գումար պետք է վճարի։
   2800:7=400 դր
   9×400=3600
7. Ո՞ր թիվն է մտապահել Ձնեմարդը, եթե նրա մտապահած թիվը կրկնապատկենք,  արդյունքը փոքրացնենք նախ 3-ով, հետո  2020-ով, ապա կստանանք 2023։
   6-3+2020=2023
8. Ամանորյա դիմակահանդեսին մասնակցում են 100 սովորող։ Հայտնի է, որ աղջիկները 6-ով քիչ են տղաներից։ Քանի՞ աղջիկ և քանի՞ տղա են մասնակցում դիմակահանդեսին։
   100-54-6=(աղջիկ)48 52(տղա)
9. Ձմեռ պապը 20 նվերը պատրաստում է 2 ժամում, քանի ժամում նա կպատրաստի այդպիսից 180 նվեր։
   180։2=9
10. 3 հոգի տոնածառը զարդարում են 1 ժամում։ Քանի՞ ժամում այդ նույն տոնածառը կզարդարեն 4 հոգին։ Եթե նրանք բոլորը  միևնույն արագությամբ են աշխատում։
    1ժ 15ր
11. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք ամանորյա խնդիրներ։

Новый год во Франции — один из пяти светских национальных французских праздников^[1]. Отмечается 31 декабря (День Святого Сильвестра, фр.Saint-Sylvestre) и 1 января (фр.Jour de l’an, дословно «[первый] день года»). Первое января — нерабочий день^[2]. В отличие от Рождества, Новый год французы чаще встречают в обществе друзей, чем в кругу семьи^[3]. Новогодние подарки обычно представляют собой денежные суммы, которые, в частности, принято вручать в качестве вознаграждения представителям определённых профессий.
1 января не всегда было датой празднования Нового года. В VI—VII веках в большинстве французских провинций отсчёт нового года вёлся с 1 марта^[4]. При Карле Великом первым днём нового года считалось Рождество, при Капетингах — Пасха, хотя кое-где Новый год отмечался 25 марта, на Благовещение^[4]. Лишь 9 августа 1564 года король Франции Карл IX Руссильонским эдиктом установил начало года на 1 января^[5]. Достоверно не известно, почему была выбрана именно эта дата, не соответствующая никакому религиозному либо светскому празднику. Существует гипотеза, что причиной выбора стала именно абсолютная «нейтральность» даты, способная устроить как католиков, так и протестантов, и, кроме того, лишний раз утвердить королевскую, светскую власть в эпоху господства церкви и религиозных войн^[6]. Позднее, в 1582 году, введённый римским папой Григорием и названный в его честь григорианский календарь окончательно закрепил эту традицию.

1․ Գտիր տրված բառերի ընդհանուր արմատը (ըստ շարքերի)

մեծարժեք, արժեքավոր, անարժեք, արժանի, անարժան, արժենալ –արժեք

անհեռատես, հեռակա, հեռավոր, հեռու, հեռախոս, հեռանալ -հեռու 

չկամություն, կամավոր, բարեկամ, կամազուրկ, կամենալ-կամ  

ամենահաճելի, տհաճություն, հաճույք, հաճոյանալ, հաճելի, քմահաճ-հաճելի  

անծանոթ, քաջածանոթ, ծանոթություն-ծանոթ

2․ Գրիր մեկ բառով

Ամենից բարձր-բարձր

Գյուղում բնակվող մարդ-գյուղացի

Երկու տեղ ունեցող-երկտեղ

Երկու գլուխ ունեցող-երկգլխանի

Գույն ունեցող- գունավոր

Քեռու կինը –քեռակին

Նավը ղեկավարող մարդ- նավաստի

Երկար ականջներ ունեցող-երկարականջ

Բժիշկ, որն աղջիկ է -բժշկուհի

Ինքնաթիռի վարորդը-օդաչու

Շնաձուկ -ակուլա

3․ Բառերը բացատրիր մի քանի բառով

Հայաստան-հայերի երկիրը

Հորեղբայր-հայրիկի եղբայր

Հացթուխ-հաց թխող

Քարաշեն –քար շինող

Մարդուկ –մարդ

Պարուհի-պարող ախջիկ

Շնագայլ –շուն

Բարձրորակ –բարձր որակ ունեցող

4․ նախադասությունները լրացրու։

Հայերենում բառերը բառակազմորեն բաժանավում են  4 խմբի՝ պարզ բառեր, բարդ բառեր, ածանցավ բառեր,  բառեր։

Այն բառերը, որոնք ունեն մեկ արմատ, համարվում են պարզ բառեր։

Մեկ արմատ և ածանց ունեցող բառերը համարվում են պարզածանցավոր բառեր։

Մեկից ավել արմատ ունեցող բառերը բարդ են։

Բարդ ածանցավոր այն բառերը, որոնք ունեն մեկից ավել արմատներ և ածանցներ։

Մենք այս ամիս նոր գիտելիք ձեռք բերեցինք։ Իմ պառկուռը ընկեր Հայկը ստուգեց։ Մենք ներբեռնել էնք անիմացիա դնել Mixamo-ից: Բայց իմ մոտ չստացվեց։ Իմ խաղը կարճ է քան ուրիշ մարդկանց մոտ, և այդպես ճիշտ է քանի, որ ամեն մեկի խաղը պետք է լինի տարբեր։ Եթե տարբեր չլինի այդպես հետաքրքիր չէ։ Իմ խաղում կան կուբիկներ, հատակներ, կուբիկներ, որոնց վրա կանգնեք հնարավոր չէ քայլել վրայով և այդպիսի հատակներ։ Իմ խաղի անունը (թռչող մկնիկ)։ Իսկ թռչող մկնիկը խաղացողն է։ Իսկ Mixamo-ից կարելի է մարդուկ վերցնել և մարդուկի համար վերցնել անիմացիա։

Прочитай рассказ и ответь на вопросы.
Семейный закон
Всё у Павлика было хорошо: уроки делал аккуратно, помогал в доме. Только плохо просыпался.
Папа с мамой встают сразу, как зазвонил будильник. А Павлик ждёт, чтобы к постели подошла
мама и попросила: «Сыночек, проснись».
Но и после этого Павлик не встаёт. Он ждёт, чтобы включили радио.
— Ты выползаешь из постели, как муха из варенья, — сердится папа. — Давай установим закон: будильник ещё не кончил звонить, а мы уже на ногах.

Мама согласилась. И Павлик согласился. Разговор был вечером, когда спать не хотелось.
Утром зазвонил будильник. Павлик проснулся и стал ждать, когда подойдёт мама, когда заговорит
радио. Но тут он вспомнил уговор. И выскочил из постели. Первый раз они без спешки позавтракали, на работу и в школу не бежали. А всё потому, что никто не нарушил закон, хотя он и был всего лишь семейный, для трёх человек.

1. Ответь на вопросы

Почему текст называется «Семейный закон»?
Потому что мальчик не украсил в нужное время.

Какие законы есть в твоей семье?
их нет

2. Напишите слова в три столбика /он, она, оно/
он игра
она ручка

3. Составьте с этими словами словосочетания
игра слова буквы

1. Նարեն  8 տարեկան է, իսկ հայրիկը նրանից մեծ է 25 տարով: 4 տարի հետո հայրիկը Նարեից   քանի՞ տարով մեծ կլինի:
   5×7=35
2. Կարինեի մայրիկը 32 տարեկան է, իսկ Կարինեն  նրանից փոքր է 20  տարով։ 6 տարի հետո Կարինեն մայրիկից   քանի՞ տարով փոքր կլինի:
   5+5=10
3. Անահիտը 5 տարեկան է, իսկ հայրիկը նրանից մեծ է 7 անգամ: 5 տարի հետո հայրիկը Անահիտից քանի՞ անգամ մեծ կլինի:
   35+5=40
4. Արթուրի  պապիկը 70 տարեկան է։ Արթուրը իր պապիկից փոքր է 7 անգամ։ 5 տարի հետո Արթուրը  քանի՞ տարով փոքր կլինի իր  պապիկից։
   40:10=4
5.  Արմենի և  իր մայրիկի  տարիքների գումարը  30 է։ Որքա՞ն կլինի նրանց տարիքների գումարը 4 տարի հետո։
   30+4+4=38
6. 2 տարի առաջ  եղբորս և իմ տարիքների գումարը  18 էր: Որքա՞ն է մեր տարիքների գումարը 2  տարի հետո։
7. 5 տարի առաջ   իմ և տատիկիս տարիքների գումարը  66 էր: Որքա՞ն մեր տարիքների գումարը 3  տարի հետո։
8. Ես 9 տարեկան եմ, մայրիկս ինձանից մեծ է 25  տարով, հայրիկս  մայրիկիցս մեծ է  3 տարով։ 6 տարի հետո հայրիկս քանի՞   տարով մեծ կլինի ինձանից։
9. Ես 8 տարեկան եմ, եղբայրս 3 տարով փոքր է ինձանից, մայրիկս 28 տարով մեծ է եղբորիցս: Հայրիկս 4 տարով մեծ է մայրիկիցս: 5 տարի հետո  հայրիկս քանի՞ տարով մեծ կլինեն ինձանից։
10.  Մայրիկս 35 տարեկան է, իսկ հայրիկս նրանից 5 տարով է մեծ, իսկ ես հայրիկիցս փոքր եմ  5 անգամ: Քանի՞ տարեկան եմ ես:

35 + 5 = 40
40 : 5 = 8

1. Իմ փոքրիկ քույրիկ Աստղիկը ինձանից փոքր է յոթ անգամ։ Ես յոթ տարեկան եմ։ Երեք տարի հետո   որքա՞ն կլինի  իմ և Աստղիկի տարիքների գումարը։

7 : 7 = 1

10 + 4 = 14

Անտառից եկած կանաչ եղևնին
Հիշում է կանաչ իր ընկերներին
Գարուն է բերել այս ձմեռ օրով
Եվ տուն է մտնել կանաչ շորերով:
Ե՞րբ են նրա մոտ այսքան մանուկներ
Երգել ու պարել մինչև ուշ գիշեր:
Այնպես հպարտ է նայում աշխարհին,
Կարծես ինքն է բերել
Նոր տարին:
Առաջադրանքներ
Սևացրած բառերի համար գրեք իմաստով հակառակ բառեր։
Հիշել-մոռանալ

ընկեր-բարեկամ

բերել-տանել

մտնել-ելնել
մանուկ-մեծահասակ
ուշ գիշեր-լուսաբաց
Ինչո՞ւ է եղևնին հպարտանում։
Որովհետև մանուկները նրան սիրում են։
Գրեք փոքր պատմություն անտառից եկած եղևնու մասին։
Կար չկար մի եղևնի կար։ Նրա անունը Կանանչուկ էր։ Նա ապրում էր անտառում փոքր գյուղի մոտ։ Նա տեսնում էր ոնց են գյուղի երեխաները ձմռանը նշում Նոր տարին։ Նա զգում էր, որ գյուղում նոր տարին շատ ուրախ էր անցնում և շատ էր ուզում հաջորդ Նոր տարուն գյուղի տոնածառը լինել։ Այդպես անցան օրեր և նորից հասավ ձմեռ։ Մի օր գյուղից փայտահայտներ եկան, որպեզի նոր տարվա համար եղեվնի կտրեն և նրանք հանդիպեցին Կանանչուկին։ Կանանչուկը, որ տեսավ փայտահայտներին միանգամից հասկացավ, որ փայտահայտները ուզում են նրան կտրեն որպեզի գյուղի մեջտեղում նրան զարթարեն նոր տարին նշելու համար։ Գյուղում Կանանչուկին զարթարեցին և ամբողջ գյուղը կես գիշերին հավաքվել եր Կանանչուկի մոտ գյուղի երեխաներ շատ ուրախացան նշել նոր տարին նաև Կանանչուկը ուրախացավ, որովհետև նրա կողքը երեխաները խաղում էին, եգում էին երգեր և պարում։ Այդպես Կանանչուկի երազանքը կատարվեց և ամբողչ գյուղը հպարտ էր։

Издревле у армян было два новогодних праздника, не считая январского, Нового года и Навасарда. Новый год отмечался в 21-й день весны, что характеризовало весеннее пробуждение природы. В этот праздничный день прославляли пробуждение природы от зимнего сна, земледельческие работы, а также взывали к богам о богатом урожае в году.

Позднее в Армении появился второй Новый год — “Навасард”.Имя Навасард имеет парфянско-иранское происхождение и состоит из двух слов: нава-новый и сард-тари, т.е. Новый год, который отмечался 11 августа. Древняя легенда гласит, что Айк Наапет дал свободу своей семье и будущим поколениям, когда убил тирана Бела в Вайоц Дзоре. Это произошло в до н.э. 2492 11 августа. (по другим данным, в XXII веке до н.э.). С этого момента 11 августа считалось началом нового года.

Основные новогодние торжества прошли на склонах горы Нпат, по обоим берегам реки Арацани. На торжествах присутствовали король, королева и свита, а также военачальники армянской армии. На праздник собрались люди со всей Армении, ведь смыслом праздника было не только веселье, но самое главное, единение народа.

Празднования длились несколько дней, во время одного из которых по традиции распивали легкие вина и сладкие напитки. Во время празднования Навасарда почти невозможно было увидеть пьяных людей, потому что, согласно древней армянской поговорке, «больше всего сорняков (дурманящих трав) боги оставляют на поле пьяниц». Даже диета в эти праздники была умеренной.

            В связи с различными климатическими условиями на территории Армении, в этих марзах на праздничный стол подавались традиционные для тех мест блюда. Однако все блюда обязательно имели общую характеристику, подчеркивающую национальные особенности. Центр стола обязательно занимала круглая пшеница, ее выращивали исключительно в Армении. На этом пшеничном столе обязательно был хлеб, испеченный из этой пшеницы, «гатха», который украшали изображениями животных, а позже и мелким орнаментом храмов. Хлеб представлял собой просьбу к языческим богам послать урожайный год. Возможно, что старая армянская поговорка «В Новый год нельзя брать хлеб в долг» является результатом этих старых традиций. По этой причине пшеничный хлеб, выращенный своими руками, всегда ставили на новогодний стол.